ΠΕΡΙ ΛΑΪΚΙΣΜΟΥ Από τον Γιώργο Κ. Καββαδία, εκπαιδευτικό –ερευνητή. http://gkavadias.blogspot.com Δεν είναι μόνο η προεκλογική περίοδος που ευνοεί κάθε είδους λαϊκισμό . Ο λαϊκισμός αποτελεί κυρίαρχο κοινωνικοπολιτικό φαινόμενο σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από την κοινωνική διαστρωμάτωση και την εκμετάλλευση των λαϊκών τάξεων και στρωμάτων από την άρχουσα τάξη. Στην ουσία πρόκειται για ψευδεπίγραφη λαϊκότητα με σκοπό την εξαπάτηση- χειραγώγηση του λαού. Είναι δομικό χαρακτηριστικό του κοινοβουλευτικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από τη διάκριση κυβερνώτων – κυβερμωμένων που αντανακλά τις κοινωνικές διακρίσεις και ανισότητες. Ωστόσο, ο όρος χρησιμοποιείται συχνά και καταχρηστικά προς κάθε κατεύθυνση επιτείνοντας την σύγχυση . Η λαϊκότητα στη σφαίρα της πολιτικής εκφράζεται τόσο με τη συμμετοχή του λαού,τους θεσμούς άμεσης δημοκρατίας και λαϊκού ελέγχου, όσο και με την άσκηση μιας πολιτικής που εκφράζει τα συμφέροντα του. Αντίθετα ο λαϊκισμός εμφανίζεται με φιλολαϊκό προσωπείο με τη επίκληση του «εθνικού συμφέροντος», της «σωτηρίας της πατρίδας» και άλλων εννοιών με ηθικό βάρος. Ο λαϊκισμός και η δημαγωγία είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος αποτελούν μορφές προπαγάνδας, στηρίζονται στο ψέμμα και στα ψευτοδιλήμματα προκαλώντας την ανασφάλεια και σπέρνοντας τον τρόμο και διευκολύνοντας τη σωτήρια παρέμβαση των φορέων του και κάθε εθνοσωτήρα πολιτικού. Συνδέονται με τον μεσσιανισμό, δηλαδή την σωτηριολογική αντίληψη των χαρισματικών ηγετών. Ο πολιτικός λόγος των τελευταίων ημερών περί «οικουμενικής » ή κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» και «σωτηρίας», η καταστροφολογία και τα τρομοκρατικά διλήμματα είναι χαρακτηριστικό δείγμα του μνημονιακού λαϊκισμού. Την ίδια ώρα οι πιο αυθεντικοί φορείς του χαρακτηρίζουν ως λαϊκισμό κάθε πρόταση φιλολαϊκή π.χ. για πάγωμα μισθών ή πολύ περισσότερο για αυξήσεις, κάθε άποψη ενάντια στο Μνημόνιο και τον μονόδρομο της κυρίαρχης πολιτικής και της υποταγής στα κελεύσματα της Ε.Ε. Οι εκφραστές του πιο ακραίου λαϊκισμού αυτοπροβάλλονται ως «εθνοσωτήρες», ενώ έχουν αποδειχθεί με την πολιτική τους ολετήρες της πατρίδας και του λαού. Επικαλούνται την «ευθύνη» που αποτελεί μια αγιογραφική διακήρυξη της αντιλαϊκής πολιτικής υπεράσπισης των συμφερόντων μιας ελίτ με επίκληση στο «πατριωτικό καθήκον» την ώρα που κατακεραυνώνουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους για λαϊκισμό. Πέρα από τον λαϊκισμό των κυρίαρχων, ευδοκιμεί σε συνθήκες κρίσης ο ακροδεξιός αντιμνημονιακός λαϊκισμός.Με κάθε είδους δημαγωγικά στερεότυπα για τους μετανάστες, το έθνος και την κρίση εμφανίζονται ακροδεξιοί ηγέτες ως εθνοσωτήρες και δήθεν αρνητές του συστήματος, ενώ υπερασπίζονται τις πιο απάνθρωπες ιδέες, το στρατοκρατικό πνεύμα και την άσκηση βίας σε στις πιο αδύνατες και καταπιεσμένες κοινωνικές κατηγορίες. Η ψευδεπίγραφη εναντίωση στην πλουτοκρατία, μια εθνικιστική και ανιστόρητη αντίθεση προς την παγκοσμιοποίηση που συνδέεται με τον φόβο της ανάμιξης των πολιτισμών και τη νόθευση της «εθνικής καθαρότητας» συμπληρώνουν τα βασικά χαρακτηριστικά του ακροδεξιού λαϊκιστικού λόγου. Αυτός αποτελεί τη βάση του νεο – ρατσισμού που εκφράζεται με προνομιασκό τρόπο από την πλειονότητα των Μ.Μ.Ε. αποτελώντας έναν σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης της εκλογικής επιρροής της ακροδεξιάς. Ασφαλώς και δεν απουσιάζει και ο αριστερόστροφος λαϊκισμός που δημιουργεί υψηλές προσδοκίες που απέχουν από την πραγματικότητα που παρουσιάζει μια εύκολη εικόνα ενός αριστερού δρόμου. Ωστόσο το κυριότερο κριτήριο για να ξεχωρίσουμε τη λαϊκότητα από τον λαϊκισμό είναι η πράξη. Κατά πόσο οι διακηρύξεις συνοδεύονται από την καθημερινή και αδιάλειπη πάλη για την εφαρμογή τους.