Σχολείο για όλους χωρίς διακρίσεις
Γιώργου Κ. Καββαδία
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκονται οι μεταρρυθμιστικές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Εξαγγελίες που αναφέρονται στο «έξυπνο σχολείο» ή στα «Σχολεία για τον 21ο αιώνα», όπως είναι ο τίτλος κειμένου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2007 και περιλαμβάνει τις κατευθύνσεις της ΕΕ με βάση τη «Στρατηγική της Λισαβόνας».Είναι φανερό ότι έχει επιλεγεί μια νέα μορφή εκπαίδευσης που να συνδέεται όλο και πιο στενά με τις άμεσες ανάγκες της αγοράς. Η παροχή γενικής κουλτούρας πρέπει να ενσωματώνει την εκπαίδευση των δεξιοτήτων, την «εκμάθηση της μάθησης» και ο μαθητής να συνηθίζει την ιδέα της διαρκούς ανασφάλειας και της εργασιακής περιπλάνησης. Αυτό σημαίνει ελάχιστο κοινό μορφωτικό πλαφόν για όσους γλιτώσουν το εξεταστικό ναρκοπέδιο και διοχέτευση στην ιδιωτική ή μισοδημόσια ειδίκευση και κατάρτιση. Η πρόσφατη «νομιμοποίηση» και «αναβάθμιση» των ΚΕΣ είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.Η πλήρης και μόνιμη εργασία για τους διαπρύσιους κήρυκες του νεοφιλελευθερισμού θεωρείται πλέον παρωχημένη. Γι αυτό και επιδιώκεται μια σοβαρή μετατόπιση από την εκπαίδευση προς τη στενή ειδίκευση και κατάρτιση και από την ολοκληρωμένη γνώση προς τη δεξιότητα. Επιδιώκεται έτσι να διαμορφωθεί ένας τύπος ανθρώπου και, κυρίως, εργαζομένου που πρέπει να είναι ευέλικτος και προσαρμόσιμος στις αλλαγές στην αγορά εργασίας και κυρίως παραγωγικός και πειθήνιος. Τα «οχήματα» της μεταρρύθμισης είναι τα Διαθεματικά Ενιαία Πλαίσια Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) και η εφαρμογή της Ευέλικτης Ζώνης. Από τη σχολική χρονιά 2006/07 εισάγονται 26 νέα βιβλία στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου και 30 νέα βιβλία σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού. Συνολικά, τα επόμενα χρόνια (2007/08 και 2008/09) σύμφωνα με τον προγραμματισμό του παιδαγωγικού Ινστιτούτου αλλάζουν 73 βιβλία - εκπαιδευτικά πακέτα στο Γυμνάσιο και 52 στο Δημοτικό. Επιδιώκεται ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης στις απαιτήσεις του κοσμοπολιτισμού και της τεχνοκρατικής οργάνωσης της πραγματικότητας.Αν το «σχολείο των παπαγάλων» έπασχε από τον βερμπαλισμό των αφηρημένων εννοιών και λέξεων, τώρα έχει πρότυπο τον μαθητή παθητικό καταναλωτή εικόνων-λέξεων. Γιατί ο «διαθεματικός κόσμος» των ΔΕΠΠΣ είναι ο κόσμος των ασύνδετων εικόνων-λέξεων. Βασικός πυρήνας του προβλήματος είναι η αδυναμία των μαθητών να χρησιμοποιήσουν τη σχολική γνώση για να ερμηνεύσουν τη φυσική και κοινωνική πραγματικότητα. Το «έξυπνο σχολείο» βασίζεται σε μια οικονομίστικη αντίληψη που θέλει να «βιομηχανοποιήσει» το σχολείο, προσπαθώντας να του εμφυσήσει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ανταγωνιστικής επιχείρησης, με την επίδοση, απόδοση, παραγωγικότητα, τον βαθμό-πριμ, τον επιστάτη-επιτηρητή, το χρονόμετρο κ.λπ.Αντίπαλον δέος σ' αυτό το σχολείο είναι το 12χρονο ενιαίο σχολείο που χωρά όλους τους μαθητές χωρίς φραγμούς και διακρίσεις και όλη τη γνώση με σκοπό να διαμορφώνει ελεύθερους και πολυδιάστατους ανθρώπους ικανούς να αντιλαμβάνονται και να μετασχηματίζουν τη φυσική και κοινωνική πραγματικότητα.